Στην Ευρώπη μιλούν πολύ για όπλα, αλλά πολύ λίγο για αυτούς που θα τα χειριστούν. Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να πάνε σε πόλεμο, ούτε θέλουν καν να πάνε σε στρατώνες. Δεν θέλουν υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, ούτε συμμετοχή στην εφεδρεία. Δεν υπάρχει πολεμικό κλίμα. Όταν κάποιος λέει ότι θέλει πόλεμο, εννοεί να πάνε άλλοι στα χαρακώματα.
Με στρατό άνω των 130.000 στρατιωτών, η Ισπανία ανέστειλε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία το 2001, αν και είναι δυνατή η κινητοποίηση και η στρατιωτικοποίηση του πληθυσμού με κυβερνητικό διάταγμα.
Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία υπάρχει μόνο σε λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Αυστρία, Ελλάδα, Δανία, Κύπρος, Φινλανδία και Εσθονία. Υπάρχουν επίσης η Νορβηγία και η Τουρκία, που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά είναι μέλη του ΝΑΤΟ, καθώς και η Ελβετία που δεν ανήκει σε κανένα οργανισμό.
Στις χώρες της Βαλτικής, η Λιθουανία επανέφερε την εννεάμηνη υποχρεωτική στρατιωτική θητεία για άνδρες ηλικίας 19 έως 26 ετών το 2015. Η Λετονία ακολούθησε το ίδιο το 2024, καθιερώνοντας περίοδο υπηρεσίας 12 μηνών για άνδρες ηλικίας 18 έως 27 ετών.
Την περασμένη άνοιξη, ο τότε πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ ζήτησε την επιστροφή της στρατιωτικής θητείας, η οποία καταργήθηκε το 1960, στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά έχασε τη θέση του το καλοκαίρι.
Στην Ιταλία, η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία καταργήθηκε το 2005. Ο στρατός της έχει 165.500 στρατιώτες. Πέρυσι εξετάστηκε το ενδεχόμενο επαναφοράς της θητείας, αλλά λόγω του κόστους που συνεπάγεται, συνήχθη το συμπέρασμα ότι θα ήταν πολύ ακριβό εγχείρημα.
Τα τελευταία χρόνια, ο πολωνικός στρατός γνώρισε σημαντική ανάπτυξη. Τώρα αριθμεί περίπου 220.000 άτομα και εκτός από τους παραδοσιακούς εφέδρους (20.000 άτομα), υπάρχει και μια Εδαφική Αμυντική Δύναμη (36.000 άτομα), ένας παραστρατιωτικός κλάδος που δημιουργήθηκε το 2016 και λειτουργεί ως εθελοντική εφεδρική δύναμη.
Αν και η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία δεν είναι ακόμη στην ημερήσια διάταξη, αυτό δεν εμποδίζει την εμφάνιση δημοσιεύσεων για τα προβλήματα του στρατού. Ένα από τα ερωτήματα που έχουν τεθεί είναι το πόσα άτομα θα κινητοποιούνταν στην Πολωνία αν ξεσπούσε πόλεμος. Η απάντηση ήταν ότι οι εφεδρείες μπορεί να έφταναν τις 300.000, αλλά η Πολωνία δεν διαθέτει εφεδρικούς σχηματισμούς, μεραρχίες, ή ταξιαρχίες, επομένως υπάρχει το ανοικτό θέμα του που θα ενταχθούν οι έφεδροι.
Στη Γερμανία υπάρχει επίσης έλλειψη υποψηφίων για την Bundeswehr, η οποία έχει 181.600 στρατιώτες. Η στράτευση στη Γερμανία καταργήθηκε το 2011 και τώρα διεξάγονται πολιτικές συζητήσεις για το εάν και πώς μπορεί να επανεισαχθεί ‒ ή σε κάποια εθελοντική βάση ή καθολική.
Φαίνεται δυνατή η επαναδραστηριοποίηση στρατιωτικών γραφείων στρατολόγησης και στρατιωτικών ιατρικών επιτροπών, καθώς και η παροχή ικανού αριθμού εκπαιδευτών και στρατώνων, οι οποίοι, ωστόσο, πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Η Γερμανία θεωρεί ότι οι νεοσύλλεκτοι θα συμμετέχουν σε περίπτωση επίθεσης σε κράτος μέλος του ΝΑΤΟ ή στη Γερμανία. Εάν ο νεοσύλλεκτος αρνηθεί τη στρατιωτική του θητεία, μπορεί να ασκήσει πολιτική θητεία.
Ο Μακρόν απέκλεισε οριστικά την επιστροφή της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας. Σύμφωνα με τον ίδιο, στη Γαλλία «δεν υπάρχει πλέον βάση ή υλικοτεχνική δυνατότητα» να ασχοληθεί κανείς με στρατεύσιμους.
Ο Γαλλικός Στρατός πρέπει να καταφύγει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να στρατολογήσει. Το 2023, περισσότεροι από 2.000 στρατιώτες αγνοούνταν. Κάθε χρόνο, ο Γαλλικός Στρατός, που αποτελείται από 120.000 στρατιώτες, πρέπει να στρατολογεί από 15.000 έως 16.000 στρατιώτες. Στην πραγματικότητα, η Γαλλία θέλει να στρατολογεί 4.200 νέους ετησίως, αλλά όσοι είναι πρόθυμοι να δεσμευτούν δεν είναι αρκετά ικανοί σωματικά. Ο Γαλλικός Στρατός σχεδιάζει να δημιουργήσει 6.000 θέσεις έως το 2030.
Το 2023, περισσότεροι από 2.000 στρατιώτες εντάχθηκαν στον Γαλλικό Στρατό, πολύ λιγότεροι σύμφωνα με το σχέδιο των 15.000 έως 16.000 που θα πρέπει να στρατολογούνται κάθε χρόνο. Η κυβέρνηση του Παρισιού θέλει να εκμεταλλευτεί τη «ρωσική απειλή» για να αυξήσει τον αριθμό των υποψηφίων για στράτευση. Στόχος είναι να φτάσει τους 44.000 έφεδρους το επόμενο έτος. Η επιχειρησιακή στρατιωτική εφεδρεία διαθέτει σήμερα σχεδόν 45.000 εθελοντές.
Είναι ένας στόχος που δεν μπορεί να επιτευχθεί. Οι Γάλλοι, οι οποίοι πρωτοστατούν στο πολεμικό κλίμα, δεν μπορούν να περάσουν τις εισαγωγικές εξετάσεις. Δεν έχουν τις απαραίτητες στρατιωτικές δυνατότητες, ούτε θα τις έχουν στο μέλλον. Μαζί με αυτούς και οι υπόλοιποι.
Οποιοσδήποτε ευρωπαϊκός στρατός (αναφερόμαστε κυρίως στο Στρατό Ξηράς) υπολείπεται κατά πολύ σε μαχητική ικανότητα και εμπειρία, από τους στρατούς της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Αυτό ισχύει και για την Τουρκία, η οποία δεν έχει εμπλακεί μέχρι σήμερα σε πολέμους υψηλής φονικότητας και απωλειών, όπως αυτόν της Ουκρανίας.
Με τα δεδομένα αυτά, στις αρχές του 2025, όταν είχε αρχίσει να συζητείται στην Ευρώπη το θέμα του επανεξοπλισμού της, ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι έκανε τη πρόταση να αποτελέσει ο έμπειρος Ουκρανικός Στρατός, την αιχμή του δόρατος ενός μελλοντικού ευρωπαϊκού στρατού. Η Ουκρανία θα προσέφερε το ανθρώπινο δυναμικό και οι Ευρωπαίοι τα όπλα.
Βέβαια, η πρόταση αυτή δεν προχώρησε γιατί η αποδοχή της θα ενέπλεκε άμεσα τις χώρες της ΕΕ στον πόλεμο της Ουκρανίας, κάτι το οποίο δεν είναι ανεκτό από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, ούτε εφικτό στρατιωτικά.
Επομένως, τίθεται το ερώτημα: ποιους θα εξοπλίσει το σχέδιο του ReArm Europe; Το ζητούμενο δεν είναι να παράγει κάποιος όπλα, αλλά προηγούνται η αμυντική πολιτική που διαθέτει, η οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων, ο στρατιωτικός σχεδιασμός και η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού.
Ήδη οι πρώτες αντιδράσεις στους κόλπους της ΕΕ για το σχέδιο ReArm Europe έπεσαν στο τραπέζι από την Ιταλία και την Ισπανία και ανάγκασαν τις Βρυξέλλες να μετονομάσουν το σχέδιο σε Readiness 2030. Μια αναφορά στην ημερομηνία για την οποία οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η Ρωσία θα έχει τις στρατιωτικές ικανότητες για να επιτεθεί στην Ευρώπη.
Ασχέτως της ποιότητας των προβλέψεων των Ευρωπαίων, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το σχέδιο ReArm Europe/ Readiness 2030, δεν πρόκειται να οδηγήσει σε μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας σε πολεμική οικονομία, ούτε να αυξήσει το στρατιωτικό αποτύπωμα της Ευρώπης σε παγκόσμια κλίμακα.
