Κίνα: Οι σπάνιες γαίες και η αμυντική βιομηχανία της δύσης

Όπως αναφέρουν οι NewYorkTimes(1), το σαμάριο – ένα ελάχιστα γνωστό μέταλλο σπάνιων γαιών που παράγεται αποκλειστικά στην Κίνα – έχει γίνει βασικό συστατικό της δυτικής στρατιωτικής βιομηχανίας. Οι μοναδικές του ιδιότητες, όπως η ικανότητά του να διατηρεί μαγνητικές ιδιότητες σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, το καθιστούν απαραίτητο στην παραγωγή πολλών οπλικών συστημάτων, ιδίως πυραυλικών όπλων.

ΗLockheedMartin, μια από τις μεγαλύτερες αμυντικές βιομηχανίες, είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής σαμαρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάθε μαχητικό αεροσκάφος F-35 περιέχει περίπου 22,5 κιλά σαμαρίου. Η ανησυχία της Ουάσιγκτον για το μονοπώλιο της Κίνας στην προμήθεια αυτού του μετάλλου, την οδήγησε στην προσπάθεια να δημιουργήσει το δικό της εργοστάσιο παραγωγής, αλλά οι συμβάσεις που ανατέθηκαν για την κατασκευή των δύο εργοστασίων δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, για εμπορικούς λόγους.

Το πρόβλημα της εξάρτησης από το κινεζικό σαμάριο έχει βαθιές ρίζες. Τη δεκαετία του 1970, οι δυτικές χώρες αγόραζαν αυτό το μέταλλο από ένα γαλλικό εργοστάσιο που επεξεργαζόταν αυστραλιανό μετάλλευμα. Ωστόσο, το 1994, η εταιρεία έκλεισε, αδυνατώντας να ανταγωνιστεί την κινεζική παραγωγή στο Μπαοτού.

Παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ να επιλύσουν το πρόβλημα —συμπεριλαμβανομένης της εξαγοράς ενός ορυχείου της Καλιφόρνια έναντι 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων— η αμερικανική βιομηχανία δεν κατάφερε να εδραιώσει την παραγωγή σαμαρίου. Όπως επισημαίνει ο πρώην διπλωμάτης JayTruesdale, η κυβέρνηση Ομπάμα προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τους μηχανισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για να αποκτήσει πρόσβαση σε κινεζικές σπάνιες γαίες, αλλά οι προσπάθειές της ήταν μάταιες.

Οι σπάνιες γαίες είναι τα στοιχεία που καθορίζουν τις νέες τεχνολογίες. Δεν είναι τόσο σπάνιες ώστε να ονομάζονται σπάνιες, ούτε είναι στην πραγματικότητα γαίες. Ωστόσο, αποτελούν μία από τις πρώτες ύλες με τη μεγαλύτερη στρατηγική σημασία επειδή είναι καλοί ηλεκτρικοί ημιαγωγοί.

Όταν ανακαλύφθηκαν, ονομάστηκαν σπάνιες επειδή δεν τις είχαν ξαναδεί ποτέ, και γαίες επειδή αυτός είναι ο όρος που χρησιμοποιούνταν για τα οξείδια, τον 18ο αιώνα. Δεν εμφανίζονται ποτέ σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις και συχνά αναμειγνύονται με ραδιενεργά στοιχεία όπως το ουράνιο, καθιστώντας δύσκολο τον διαχωρισμό τους.

Αποτελούνται από δεκαεπτά χημικά στοιχεία και είναι απαραίτητα στην τηλεφωνία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ιατρική, ενώ θεωρούνται κρίσιμα για την αεροδιαστημική και στρατιωτική βιομηχανία επειδή χρησιμοποιούνται στην κατασκευή συστημάτων καθοδήγησης και ραντάρ, καθώς και για την κατασκευή δορυφόρων.

Η Κίνα κατέχει σήμερα το 37% των παγκόσμιων αποθεμάτων σπάνιων γαιών. Το 1996, η παραγωγή της ήταν 50.000 τόνοι και το 2019 έφτασε τους 132.000 τόνους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την πλευρά τους, παρήγαγαν μόνο 26.000 τόνους. Οι ανάγκες της αμερικανικής βιομηχανίας, καθιστά τις ΗΠΑ τον μεγαλύτερο αγοραστή αυτής της πρώτης ύλης από την Κίνα.

Αυτό δημιουργεί δεσμούς εξάρτησης από τη Κίνα, τους οποίους η Ουάσιγκτον θέλει να εξαλείψει, αλλά προς το παρόν, αυτό δεν είναι εφικτό. Αυτή η εξάρτηση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη στάση της Ουάσιγκτον απέναντι στο Πεκίνο. Ιδίως στη φάση που η παγκόσμια οικονομία, έχει εισέλθει σε μια περίοδο επιβολής δασμών, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ.

Χρήστος Ευαγγέλου
+ posts